WARSZTATY FOTOGRAFII OTWORKOWEJ
Temat zajęć:
FOTOGRAFOWANIE WŁASNORECZNIE SKONSTRUOWANYM APARATEM
Cele zajęć:
Poznawczy: wprowadzenie w zagadnienia związane z podstawami optyki fotografii. Poznanie materiałów i sposobów własnoręcznego konstruowania aparatów otworkowych
Kształcący: wyposażenie uczestników w podstawowe umiejętności warsztatu fotograficznego
Wartość dodana : pobudzenie do rozwijania pasji fotograficznej, kształtowanie kultury widzenia uczestników warsztatów
Przebieg warsztatów
– Sprawy organizacyjne
– Wprowadzenie do tematu
– Uczestnicy poznają podstawowe zagadnienia dotyczące budowy aparatu fotograficznego oraz zasady prawidłowej kompozycji i ekspozycji w fotografii. Poznają również nośniki emulsji fotograficznej takie jak: papier fotograficzny, klisze średnio i małoobrazkowe. Na projektorze multimedialnym prowadzący prezentuje najbardziej widowiskowe przykłady własnoręcznie konstruowanych aparatów.
-Uczestnicy samodzielnie konstruują aparaty fotograficzne wykorzystując czarny karton, puszki po kawie i mleku, pudełka po bytach, czarny spray, taśmę izplacyjną, aluminiową oraz nożyczki.
-Uczestnicy wraz z instruktorem zaciemniają pomieszczenie i przygotowują ciemnię
-W przygotowanej ciemni uczestnicy wkładją do aparatów papier fotograficzny i wychodzą wykonać pierwsze zdjęcia
-Uczestnicy swobodnie wykonują pierwsze zdjęcia próbując skupić się na prawidłowej ekspozycji i kompozycji. Wykonane naświetlenia aparatami z pudełek zostają wywołane w ciemni. Uczestnicy wywołują, utrwalają i płuczą wykonane fotografie i wieszają do wysuszenia.
-Uczestnicy omawiaja z instruktorem wykonane fotografie pod kontem kompozycji i naświetlenia po czym wkładają do aparatów papier i ruszają wykonać kolejne fotografie.
WARSZTAT HISTORII CZEKOLADY
Temat zajęć:
HISTORII CZEKOLADY I JEJ WPŁYW NA NASZE ŻYCIE
Cele zajęć:
Poznawczy: wprowadzenie do historii czekolady, przedstwaienie wynalazku czekolady w szerszym kontekście społecznym.
Kształcący: wyposażenie uczestników w podstawowe umiejętności z zakresu własnoręcznego przygotowania prostych potraw bezpośrednio z naturalnych surowców (na przykładzie pitnej czekolady z nasion kakaowca).
Wartość dodana : pobudzenie do rozwijania pasji kulinarnej, a tekże zainetesowania pochodzeniem produktów i sposobem ich uprawy w kontekście zrównowarzonych upraw i nie wykorzystywania do pracy dzieci.
Przebieg warsztatów
-Sprawy organizacyjne
-Wprowadzenie do tematu
-Uczestnicy poznają podstawowe zagadnienia i przyrządy do przygotowania pitnej czekolady takie jak wykorzystywany od wieków do dziś metate (kamienny moździerz do ścierania ziaren kakaowca), molinillo (drewniane mieszadło do naparu czekoladowego).
-Przy pomocy metete uczestnicy ścierają uprażony i obrany z łuski kakaowiec by zaparzyć w dzbanku czekoladę zgodnie z wybraną recepturą i tradycją (Aztecką lub Francuzką z czasów Ludwika XIV). Instruktor za pomocą ilustracji przedstawia historię wykorzystania kakaowca przez człowieka oraz tradycje przyrządzania czekolady.
-Uczestnicy degustują uprażony kakaowiec oraz napar z jego ziaren.
„Artystyczne podróże przedszkolaków po Ełku”
Scenariusz – warsztaty taneczne
Miejsce realizacji: np. studio taneczne, ośrodek kultury, opcjonalnie plener
Uczestnicy: dzieci w wieku przedszkolnym, wczesnoszkolnym
osoby starsze (np. studenci Uniwersytetu Trzeciego Wieku), opcjonalnie inne grupy, np. bmłodzież szkolna, studenci, harcerze itp.
Partnerzy: poeta (pisarz), fotograf, tancerz (instruktor tańca lub choreograf)
Pozostali: opiekunowie dzieci
Cel ogólny:
– stworzenie sytuacji sprzyjającej integracji pokoleniowej przy jednoczesnym ukazaniu obrazu kultury propagowanej w mieście
Cele szczegółowe:
– aktywizowanie seniorów (lub innych grup społecznych) oraz małych dzieci
-odkrywanie przez uczestników swoich kompetencji, umiejętności, zainteresowań podczas kontaktu ze sztuką, jaką jest taniec
-rozszerzenie przez przedszkole swoich możliwości współpracy ze środowiskiem lokalnym
Metody:
-metody czynnościowe- metoda samodzielnych doświadczeń, metoda zadań, metoda warsztatowa
-metody oglądowe- pokaz, przykład
-metody słowne- rozmowa, instrukcja słowna
Realizacja zadań przedszkola zawartych w podstawie programowej wychowania przedszkolnego:
-Tworzenie sytuacji edukacyjnych budujących wrażliwość dziecka, w tym wrażliwość estetyczną, w odniesieniu do wielu sfer aktywności człowieka: mowy, zachowania, ruchu, środowiska, ubioru, muzyki, tańca, śpiewu, teatru, plastyki.
Realizacja zajęć:
Wstępne wprowadzenie do tematu zajęć:
-zapoznanie wszystkich uczestników projektu
– ogólne wprowadzenie w tematykę wiersza (opowiadania)
Wysłuchanie przez uczestników wiersza (opowiadania) napisanego i zaprezentowanego przez poetkę (pisarza). Omówienie utworu przez poetkę (pisarza) z uczestnikami w celu sprawdzenia zrozumienia oraz wyciagnięcie wniosków (odpowiedź na pytanie z kim zostaną przeprowadzone warsztaty)
Warsztaty przeprowadzone przez artystę (tancerza, instruktora tańca, choreografa) Teoretyczne wprowadzenia do tematu pracy tancerza (np. jego pracy, umiejętności nabywanych latami, postawy ciała, różnych stylów tańca oraz jego fascynacji tańcem.
( stworzenie możliwość zadawania pytań przez uczestników- wymiana doświadczeń czy też spostrzeżeń).
Zapoznanie uczestników z historią oraz kulturą taneczną propagowaną w różnych regionach Polski. (np. dawanie możliwości uczestnikom przymierzenia różnych atrybutów i części garderoby)
Praktyczna nauka wybranego tańca. Przedstawienie jego historii, zwrócenie uwagi na odpowiednia postawę, nauka podstawowych kroków). Stwarzanie przez tancerza miłej i przyjaznej atmosfery. Zaproszenie do wspólnej zabawy wszystkich uczestników spotkania.
Podsumowanie warsztatów. Rozmowy w grupie oraz indywidualne pozwalające na wypowiedzenie się na temat warsztatów oraz różnych informacji dotyczących tańca.
warsztaty malarskie
Miejsce realizacji: np. szkoła artystyczna, ośrodek kultury, opcjonalnie plener
Uczestnicy: dzieci w wieku przedszkolnym, wczesnoszkolnym
osoby starsze (np. studenci Uniwersytetu Trzeciego Wieku), opcjonalnie inne grupy, np. młodzież szkolna, studenci, harcerze itp.
Partnerzy: poeta (pisarz), fotograf, malarz (artysta plastyk)
Pozostali: opiekunowie dzieci
Cel ogólny:
– stworzenie sytuacji sprzyjającej integracji pokoleniowej przy jednoczesnym ukazaniu obrazu kultury propagowanej w mieście
Cele szczegółowe:
– aktywizowanie seniorów (lub innych grup społecznych) oraz małych dzieci
-odkrywanie przez uczestników swoich kompetencji, umiejętności, zainteresowań podczas kontaktu ze sztuką, jaką jest malarstwo
-rozszerzenie przez przedszkole swoich możliwości współpracy ze środowiskiem lokalnym
Metody:
-metody czynnościowe- metoda samodzielnych doświadczeń, metoda zadań, metoda warsztatowa
-metody oglądowe- pokaz, przykład
-metody słowne- rozmowa, instrukcja słowna
Realizacja zadań przedszkola zawartych w podstawie programowej wychowania przedszkolnego:
-Tworzenie sytuacji edukacyjnych budujących wrażliwość dziecka, w tym wrażliwość estetyczną, w odniesieniu do wielu sfer aktywności człowieka: mowy, zachowania, ruchu, środowiska, ubioru, muzyki, tańca, śpiewu, teatru, plastyki.
Realizacja zajęć:
Wstępne wprowadzenie do tematu zajęć:
-zapoznanie wszystkich uczestników projektu
– ogólne wprowadzenie w tematykę wiersza (opowiadania)
Wysłuchanie przez uczestników wiersza (opowiadania) napisanego i zaprezentowanego przez poetkę (pisarza). Omówienie utworu przez poetkę (pisarza) z uczestnikami w celu sprawdzenia zrozumienia oraz wyciagnięcie wniosków (odpowiedź na pytanie z kim zostaną przeprowadzone warsztaty)
Warsztaty przeprowadzone przez artystę (malarza, artystę plastyka) Teoretyczne wprowadzenia do tematu pracy malarza (np. jego pracy, umiejętności nabywanych latami, różnych stylów malarstwa, narzędzi używanych przez malarza itp.).
( stworzenie możliwość zadawania pytań przez uczestników- wymiana doświadczeń czy też spostrzeżeń).
Zapoznanie uczestników z życiorysem, twórczością własną lub/i innego malarza
Praktyczna nauka malowania. Przedstawienie uczestnikom podstaw rysunku, wskazówki i rady. Samodzielne wykonanie prac przez uczestników. Stwarzanie przez malarza miłej i przyjaznej atmosfery. Zaproszenie do pracy wszystkich uczestników spotkania.
Podsumowanie warsztatów. Rozmowy w grupie oraz indywidualne pozwalające na wypowiedzenie się na temat warsztatów oraz różnych informacji dotyczących malarstwa.
warsztaty wokalne
Miejsce realizacji: np. szkoła artystyczna, ośrodek kultury, opcjonalnie plener
Uczestnicy: dzieci w wieku przedszkolnym, wczesnoszkolnym
osoby starsze (np. studenci Uniwersytetu Trzeciego Wieku), opcjonalnie inne grupy, np. młodzież szkolna, studenci, harcerze itp.
Partnerzy: poeta (pisarz), fotograf, wokalista (śpiewak, muzyk, piosenkarz)
Pozostali: opiekunowie dzieci
Cel ogólny:
– stworzenie sytuacji sprzyjającej integracji pokoleniowej przy jednoczesnym ukazaniu obrazu kultury propagowanej w mieście
Cele szczegółowe:
– aktywizowanie seniorów (lub innych grup społecznych) oraz małych dzieci
-odkrywanie przez uczestników swoich kompetencji, umiejętności, zainteresowań podczas kontaktu ze sztuką, jaką jest śpiew
-rozszerzenie przez przedszkole swoich możliwości współpracy ze środowiskiem lokalnym
Metody:
-metody czynnościowe- metoda samodzielnych doświadczeń, metoda zadań, metoda warsztatowa
-metody oglądowe- pokaz, przykład
-metody słowne- rozmowa, instrukcja słowna
Realizacja zadań przedszkola zawartych w podstawie programowej wychowania przedszkolnego:
-Tworzenie sytuacji edukacyjnych budujących wrażliwość dziecka, w tym wrażliwość estetyczną, w odniesieniu do wielu sfer aktywności człowieka: mowy, zachowania, ruchu, środowiska, ubioru, muzyki, tańca, śpiewu, teatru, plastyki.
Realizacja zajęć:
Wstępne wprowadzenie do tematu zajęć:
-zapoznanie wszystkich uczestników projektu
– ogólne wprowadzenie w tematykę wiersza (opowiadania)
Wysłuchanie przez uczestników wiersza (opowiadania) napisanego i zaprezentowanego przez poetkę (pisarza). Omówienie utworu przez poetkę (pisarza) z uczestnikami w celu sprawdzenia zrozumienia oraz wyciagnięcie wniosków (odpowiedź na pytanie z kim zostaną przeprowadzone warsztaty)
Warsztaty przeprowadzone przez artystę (wokalistę, śpiewaka, piosenkarza) Teoretyczne wprowadzenia do tematu pracy wokalisty (np. jego pracy, umiejętności nabywanych latami, różnych stylów śpiewu, narzędzi używanych przez wokalistę, budowy aparatu mowy, strun głosowych itp.).
( stworzenie możliwość zadawania pytań przez uczestników- wymiana doświadczeń czy też spostrzeżeń).
Praktyczna nauka śpiewu. Ćwiczenia rozluźniające aparat mowy, przygotowujące go do śpiewu, wskazówki i rady.
Nauka słów piosenki. Wprowadzenie linii melodycznej do tekstu. Stwarzanie przez wokalistę (piosenkarza miłej i przyjaznej atmosfery. Zaproszenie do pracy wszystkich uczestników spotkania.
Podsumowanie warsztatów. Rozmowy w grupie oraz indywidualne pozwalające na wypowiedzenie się na temat warsztatów oraz różnych informacji dotyczących śpiewu.
Scenariusz zajęć:
Tworzenie prezentacji multimedialnej i prezentacji w formie fotokastu.
Cel główny zajęć:
– Uczniowie zaprojektują i zrealizują zgodnie z podanymi założeniami oraz w oparciu o wcześniej zgromadzone materiały prezentację multimedialną na wybrany temat;
– Uczniowie zaprojektują i zrealizują pod kierunkiem instruktora prezentację w formie fotokastu.
Cele edukacyjne
Uczeń potrafi:
– zaplanować treść prezentacji i zawartość poszczególnych slajdów
-pracować według podanych założeń
– tworzyć pojedyncze slajdy
– kopiować i wklejać tekst do slajdów
– wzbogacać prezentację o elementy graficzne, efekty dźwiękowe, animacje i tło
– odpowiednio ustawić animację poszczególnych slajdów oraz elementów slajdu
– zapisać prezentację
– zaprojektować i wykonać prezentację w formie fotokastu pod kierunkiem instruktora prowadzącego zajęcia.
Forma pracy:
– praca w dwuosobowych i trzyosobowych grupach
Metody pracy:
– pogadanka
– elementy wykładu
– metoda projektów
– czynnościowa
– aktywizująca
Środki dydaktyczne:
– komputery z zainstalowanym programem Power Point oraz programem do obróbki materiału filmowego i zdjęciowego oraz muzyki w formie fotokastu
– Internet
– podręczniki do informatyki
– materiały multimedialne zgromadzone w wyniku własnych poszukiwań
– rzutnik multimedialny
Scenariusz zajęć
Kształcenie obejmuje dwa bloki:
Przygotowanie do realizacji prezentacji multimedialnej wspomagającej wystąpienie prelegenta. Zajęcia odbywają się w pracowni komputerowej z dostępem do Internetu, m.in. oprogramowanie MS Office (Word, Excel i Power Point) oraz rzutnik multimedialny. Przygotowanie projektu prezentacji multimedialnej jest niejako podsumowaniem i zebraniem wiedzy i umiejętności zdobytych przez uczniów w ramach przedmiotu „Informatyka, a także przekazaniem nowych treści i umiejętności z zakresu tworzenia prezentacji w formie fotokastu pod kierunkiem instruktora prowadzącego zajęcia.
Cykl zajęć należy rozpocząć od zapoznania uczniów z metodą projektów, ogólnym wprowadzeniu i przybliżeniu zagadnień związanych z prezentowaniem własnej działalności.
Następnie należy ustalić:
Cel prezentacji:
– dla kogo jest przeznaczona
– jakie treści ma przekazać
– jak długo ma trwać
Konstrukcja prezentacji
– styl i kolorystyka
– przejścia
– stopka i nagłówek (logo, podpis, tytuł)
– czcionka (krój, wielkość, styl)
– wygląd (grafika, tekst, zdjęcia, podkład dźwiękowy (gify, linki itp.)
Scenariusz
– opis: ile slajdów, jaka kolejność, układ, tematyka
Realizacja
– praca w grupie
Zaprezentowanie wyników własnej pracy.
Kolejnym etapem jest podział uczniów na zespoły, ustalenie zakresu projektów, realizacja, a potem ich przedstawienie.
Zajęcia odbywają się w dwugodzinnych blokach.
Poszczególne bloki obejmować będą:
ustalenie zasad tworzenia prezentacji i ustalenie treści prezentacji
przypomnienie umiejętności obsługi programu Power Point (układ slajdu, tło, animacja, wstawianie obiektów do slajdu),
zaplanowanie konspektu prezentacji
selekcja zgromadzonych przez uczniów materiałów i przyporządkowanie ich do poszczególnych slajdów oraz gromadzenie elementów graficznych przydatnych do wzbogacenia treści slajdów.
ostateczna weryfikacja materiałów i dodawanie efektów specjalnych do slajdów tzn. efektów dźwiękowych i animacji poszczególnych elementów slajdu, a także ustawienie animacji, przejścia slajdów, czasu przejścia poszczególnych slajdów.
prezentowanie efektów własnej pracy przez zespoły uczniów.
Drugi blok zajęć obejmuje tworzenie prezentacji w formie fotokastu pod kierunkiem instruktora prowadzącego zajęcia na bazie przygotowanej prezentacji multimedialnej Power Point i zebranych własnych materiałów: zdjęć w wersji elektronicznej, zdjęć tradycyjnych, filmów video nagranych telefonem komórkowym, tekstu, muzyki.
Wykorzystano opracowanie: Artur Jendrzejewski, 2013-07-12
Informatyka, Scenariusze
Scenariusz prezentacji multimedialnej
www.nowaera.pl
Scenariusz lekcji plastyki
Temat lekcji: Projekt maskotki w barwach narodowych .
Cel ogólny: Wykonanie projektu maskotki szkolnej w barwach biało- czerwonych z okazji 100- lecia Niepodległej.
Cele operacyjne: Uczeń
-potrafi wykonać projekt maskotki
-zna znaczenie barw: biała , czerwona
– umie wykonać pracę pod kierunkiem nauczyciela
-zwraca uwagę na estetykę i oryginalność wykonanej pracy plastycznej
Elementy oceniania kształtującego
– wykonam projekt maskotki w barwach biało- czerwonych dla upamiętnienia 100 lecia odzyskania przez Polskę niepodległości
-będę aktywnie uczestniczył w zajęciach
Kryteria sukcesu dla ucznia
-potrafi wykonać projekt maskotki w barwach biało- czerwonych inspirując się maskotkami zaprezentowanymi przez nauczyciela i przyniesionymi przez uczniów na lekcje
-dba o oryginalność i estetykę wykonania pracy
Na Co Be Zu
– estetyczne i pomysłowe wykonanie pracy
-aktywne uczestnictwo w zajęciach
Informacja zwrotna
Udzielam na bieżąco w formie ustnej, pochwała na koniec lekcji za aktywny udział w lekcji , wykonanie projektu maskotki , który zostanie uszyty podczas warsztatów krawieckich.
Odniesienie do podstawy programowej
Tworzenie wypowiedzi – ekspresja przez sztukę . Uczeń
Uczeń podejmuje działalność twórczą, posługując się podstawowymi środkami wyrazu plastycznego w kompozycji na płaszczyźnie i w przestrzeni
Realizuje projekty w zakresie form użytkowych
Metody pracy:
– metody aktywizujące
-praktycznego działania
– oparta na słowie
Formy pracy
-indywidualna – zwrócenie uwagi na uczniów ,którzy potrzebują pomocy
-zbiorowa
Pomoce dydaktyczne:
– pasek z kolorami i liczbami
– karteczki samoprzylepne
– cenki
– krążki w barwach biało – czerwonych
– wiersz Cz. Janczarskiego,, Flaga ‘’
-ilustracje maskotek olimpijskich
– maskotki przyniesione przez uczniów
Przebieg zajęć
1.Część wstępna .
Nauczyciel prosi , aby uczniowie przygotowali maskotki , które przynieśli na lekcje. Następnie pokazuje uczniom pasek na , którym umieszczone są kolory , zadaniem każdego ucznia jest zapamiętanie numeru , który odpowiada barwie przyniesionej maskotki. Zastosowano jedną z technik mnemotechniki.
Uczniowie opowiadają o swoich maskotkach . Każdy uczeń może podzielić się swoimi spostrzeżeniami o ulubionej maskotce , jaką stanowi dla niego wartość , od kogo ją otrzymał , jakiej jest barwy .
Stworzenie mapy myśli
Każdy uczeń otrzymuje samoprzylepną karteczkę , na której zapisuje skojarzenia dotyczące maskotki . Następnie umieszcza na tablicy wokół słowa maskotka
Chętny uczeń wyszukuje hasło maskotka w encyklopedii i odczytuje je głośno w klasie
Maskotka – określa się osobę, zwierzątko lub rzecz stanowiącą talizman o właściwościach magicznych , mająca przynieść pomyślność , szczęście , sukces.
Nauczyciel prezentuje maskotki , które zostały zaprojektowane i nazwane na specjalne okazje typu: igrzyska , mundial , mistrzostwa itp. – załącznik nr 1 do scenariusza zajęć.
Część główna zajęć
Nauczyciel podaje temat lekcji : Projektowanie maskotki w barwach biało- czerwonych z okazji odzyskania przez Polskę niepodległości .
Celem zajęć jest zaprojektowanie maskotki w barwach biało- czerwonych. Najlepsze projekty wyłonione przez uczniów zostaną zrealizowane na warsztatach krawieckich przy udziale pani krawcowej.
Maskotka powinna być prosta i łatwa do zapamiętania , identyfikować się z naszą Ojczyzną , zaprojektowana w barwach biało- czerwonych, wzbudzać pozytywne emocje.
Uczniowie wybierają z pudełka jeden krążek. W pudełku przygotowane są krążki w dwóch kolorach: biały, czerwony.
Następnie jeden z uczniów odczytuje wiersz: Flaga – Cz. Janczarskiego załącznik nr2 do scenariusza .
Zadaniem każdego ucznia jest zapisanie na odwrocie krążka znaczenia kolorów:
Kolor biały – oznacza srebro, a także wodę oraz czystość.
Kolor czerwony –jest symbolem ognia , oznacza odwagę i waleczność.
Nauczyciel rozmawia z uczniami o symbolach państwowych.
Uczniowie projektują maskotki według własnej inwencji twórczej.
Podczas projektowania mogą wykorzystać kartkę formatu A4, farby , kredki , pastele , wycinankę , kolorową bibułę. Projekt można wykonać dowolną techniką plastyczną.
Część podsumowująca
Ocena pracy uczniów na lekcji . Udzielenie informacji zwrotnej na temat wykonanego zadania plastycznego.
Zakończenie zajęć
Uczniowie rozkładają swoje projekty , w takim miejscu , aby każdy uczeń mógł spokojnie je obejrzeć . Następnie otrzymuje od nauczyciela cenkę, którą przyklei na projekt, który uważa za najlepszy . Uczniowie wybiorą projekty, które zostaną przygotowane w czasie warsztatów krawieckich.
Wybór projektów , które przekształcą się w prawdziwą mięciutką zabawkę za sprawą krawcowej będzie wielkim wyróżnieniem dla uczniów.
Autor scenariusza: Hanna Kirchhof
Joanna Żurek
„Otwarcie Drzwi na Podwórko”
Scenariusze trzech lekcji z edukacji kulturowej do przeprowadzenia w placówce oświatowej
Lekcja 1: „ZABAWY HAND-MADE”
Przygotowanie: Wizyta prowadzących lekcję u wybranych mieszkańców wsi i omówienie z nimi tematu, który realizowany będzie w ramach lekcji w szkole, np.: Gry i zabawy podwórkowe. Przykładowo: robienie „hula hop”.
Wiek uczestników: klasy V-VIII.
Pomoce: drut, sznurek.
Przebieg lekcji: Gromadzimy się w klasie, omawiamy plan naszej lekcji i pytania, które możemy zadać ekspertowi – mieszkańcowi wsi. Ubieramy się i przychodzimy do gospodarza. Razem wyruszamy narwać gałęzie wierzbowe i wracamy na podwórko gospodarza. Czyścimy gałęzie z listków i podążając za naszym instruktorem konstruujemy wiejskie hula – hopy, które na koniec łączymy za pomocą drutu lub sznurka. Przy pracy słuchamy opowieści o tym, jak to dawniej dzieci same robiły sobie przedmioty do zabawy z dostępnych materiałów. Dzieci zadają pytania. Wracamy do szkoły.
Hula hopy wykorzystujemy podczas zajęć na świetlicy, czy jako konkurencję sportową podczas różnego rodzaju zawodów.
Walor edukacyjny: Cała wyprawa do gospodarza i wykonanie hula-hopów ma służyć refleksji o tym jak dawniej bawiono się na wsi. Czy zabawki były kupowane, czy robione własnoręcznie/z pomocą rodziców i dziadków i jakie to miało dalsze konsekwencje. Otóż okazuje się, że wykonywanie zabawek w swoim orbis interior razem z kolegami, rodzicami, dziadkami, sąsiadami miało niezwykle dużo wartości dodanych, tak bardzo potrzebnych w życiu każdego człowieka. Przede wszystkim jest to działanie wspólne, czy wspólnotowe. Razem wymyślamy, razem konstruujemy, razem bawimy się. I to nie tylko z kolegami, pomagają nam sąsiedzi i rodzina. Wszyscy biorą udział, wszyscy się cieszą, kto zechce może się dołączyć. Także jest to również działanie międzypokoleniowe, spajające więzi we wspólnocie, a zarazem budujące pamięć społeczności.
Z drugiej strony takie „wymyślanie” niezwykle angażuje i znacznie wpływa na rozwijanie się kreatywności. Niczym archaiczny bricolager tworzy się coś z wszystkich możliwych do znalezienia elementów. Pracuje umysł, pracuje ciało i pracują emocje. Jesteśmy zaangażowani całościowo i konstruujemy. Jestem przekonana, że takie doświadczenie ma ogromny wpływ na funkcjonowanie w dalszym życiu.
Ponadto tworzymy niemalże „za darmo”. Nie potrzebujemy pieniędzy. W zamian za to pytamy kolegów, prosimy rodziców, pożyczamy od sąsiadów, często „zarażamy ich” swoimi pomysłami, także znów nasza działalność zmierza ku wspólnocie i wspólnotowości. Znów jest „razem”, znów jesteśmy częścią całości. Przy czym warto dodać, że nie jesteśmy zlani z tą całością. Jesteśmy kimś, mamy swoje miejsce i przestrzeń do działania.
Myślę, że taka lekcja byłaby świetną prowokacją do refleksji wśród dzieci w temacie funkcji „zabawek i zabawy” dawniej i w czasach współczesnych.
LEKCJA 2: „DZIADKOWIE W SZKOLE”
Przygotowanie: Pilotażowa wyprawa prowadzących lekcję do „dziadków”, omówienie tematu i zaproszenie ich do szkoły na wyznaczoną godzinę. Poproszenie, że jeśli mają, żeby przynieśli rekwizyty, których używali podczas omawianego tematu, w tym wypadku: podczas zabaw podwórkowych, a także fotografie rejestrujące owe działalności. Dobrze jest zaprosić osoby, które wspólnie spędzały młodość, wtedy łatwiej będzie przywrócić wspomnienia.
Wiek uczestników: klasy I-VIII.
Przebieg lekcji: Gromadzimy się o odpowiedniej porze w jednej z wyznaczonych klas. Przychodzą goście, którzy są przedstawieni i powitani przez prowadzącego lekcję. Siedzenia dla wszystkich ustawione są tak, aby wszyscy się widzieli, np. w kole. Prowadzący lekcje inicjuje rozmowę o zabawach. Można rozpocząć od otwartych pytań do dzieci w co i jak się teraz bawią, tak żeby opowiedzieli gościom co zajmuje im czas, jak wygląda ich życie, co mają do dyspozycji, co lubią i z czego korzystają. Następnie goście zostają poproszeni o próbę analogicznej opowieści, ale z perspektywy swojej młodości. Jeżeli mają, mogą pokazać zdjęcia obrazujące ich opowieść. Potem opowiadają o zabawach, w które się niegdyś bawili i co im było do tego potrzebne. W tym czasie uczniowie za pomocą symboli notują, co najbardziej zapada im w pamięć.
Walor edukacyjny: Uczniowie dowiadują się, jak bardzo różnią się światy ich i ich dziadków. Czasem nawet mogą nie dowierzać, że kiedyś uczono się przy świecach, albo że nie było samochodów, komputerów, tabletów, internetu, telefonów komórkowych… Albo że nie było busów szkolnych i dzieci chodziły do szkoły na piechotę, a od święta jechały na furmance z którymś z rodziców. Nie było także galerii handlowych, za to w czasach powojennych do wsi przyjeżdżało obwoźne kino, i to było dopiero wydarzenie. Tu dochodzi krąg opowieści o tym jak dzieci musiały kombinować, żeby dostać od rodziców pieniądze na bilety… Tak, mogą poddać refleksji co dzieci dawniej miały w zamian współczesnych powszechnie używanych przedmiotów. W powiązaniu z tym dowiedzą się o zabawach z dzieciństwa swoich dziadków. Mogą usłyszeć o bardzo popularnej niegdyś grze w podwórkowego palanta, o podkradaniu farelek z kuchni mamy – aby prowadzić je patykiem, o „sekretach”, o grze w chłopka, klasy, czy kapsle (plus: jak zrobić profesjonalne kapsle?), o rzucie do puszki, robieniu łódek z kory, czy łuków z leszczyny. I odpowiednio zimą: o szumplach, karuzeli na lodzie, czy wiejskim hockeyu. Dowiedzą się, że do większości zabaw trzeba było samemu (lub z pomocą rodziców) skonstruować potrzebne elementy, że czasem wymagały one niezwykłej pomysłowości i co szczególnie ważne, że przygotowywano je razem z innymi. Czasem spora część lokalnej wspólnoty zaangażowana była, żeby „zmajstrować zabawę”. I skąd Ci rodzice mieli czas, żeby budować domy dla lalek, czy narty na zimę? To musiał być rzeczywiście całkiem inny świat, któremu towarzyszyło inne poczucie czasu i spraw, które są w swej istocie, bardzo ważne.
Lekcja 3: „Zabawy podwórkowe” (np. podczas lekcji wychowania fizycznego).
Przygotowanie: Uczestnicy lekcji, podzieleni na trzyosobowe grupy poproszeni są o udanie się do swoich dziadków i uzyskanie informacji o zabawach podwórkowych. Wybierają jedną z nich i przygotowują się do jej przeprowadzenia. Zdobywają potrzebne rekwizyty i konstruują instrukcję do gry, tak aby później móc klarownie przedstawić ją swoim kolegom z klasy.
Wiek uczestników: klasy I-VIII. W tym: zabawy przygotowują uczniowie z klas V-VIII, a dzieci młodsze zaproszeni są do uczestnictwa.
Przebieg lekcji: Lekcja odbywa się na boisku szkolnym. Każda z trójek wyznacza i zajmuje miejsce do przeprowadzenia zabawy. Na gotowy teren przychodzi wybrana młodsza klasa z nauczycielem. Prowadzący lekcję najpierw opowiada o wszystkich stanowiskach. Potem podzielone na grupy dzieci z młodszej klasy, systemem rotacyjnym bawią się na kolejnych stanowiskach. Na koniec na zamontowanej specjalnie folii markerami rysują, która zabawa najbardziej im się podobała.
Walor edukacyjny: Przede wszystkim zachodzi tu nawiązywanie więzów międzypokoleniowych (dzieci-dziadkowie), w których starsi traktowani są jako eksperci, czyli całkiem inaczej niż jest we współczesnej popkulturze hołdującej młodości. Po drugie następuje działanie nakierowane na współpracę w ramach grupy rówieśniczej, bo przecież trzeba się jakoś dogadać w tych trójkach, razem trzeba iść do dziadków, a potem razem wybrać, przygotować i przeprowadzić zabawę dla młodszych kolegów. Z pewnością to całkiem coś innego niż razem oglądać film, czy grać na tablecie.
Po trzecie następuje integracja z młodszymi kolegami ze szkoły. Tutaj starsi są gospodarzami, którzy przekazują wiedzę, którą zdobyli od jeszcze starszych (swoich dziadków). Co prawda w warunkach szkolnych, ale następuje tu, można powiedzieć, przekaz tradycji „bawienia się” ale także sposób spędzania wolnego czasu.
Cała lekcja kończy się narysowaniem jednej z zabaw na folii. Ale jeżeli tak dużo osób bierze udział w całym przedsięwzięciu i tak dużo osób poznaje zasady gry, to może któregoś dnia umówią się i pograją juz bez warunków szkolnych? Przy tych zabawach człowiek uczy się bardzo dużo, szczególnie w dziedzinie komunikacji społecznej. Tutaj, nijako przy okazji poznajemy tajniki zdrowej rywalizacji, współdziałania, wygrywania i przegrywania, a i może przede wszystkim: po prostu szczerej radości wynikającej z samego rzeczywistego „bawienia się”.